< Terug naar Wegwijzer

De regels rond veiligheid op de werkvloer zijn vastgelegd in de Welzijnswet en in de codex over het welzijn op het werk. Deze zijn van toepassing op alle werknemers. Het welzijn van de werknemer wordt nagestreefd door maatregelen te treffen op volgende aspecten:

1. de arbeidsveiligheid
2. de bescherming van de gezondheid van de werknemer op het werk
3. de psychosociale aspecten van het werk
4. de ergonomie
5. de arbeidshygiëne
6. de verfraaiing van de arbeidsplaatsen
7. de maatregelen van de onderneming inzake leefmilieu, wat betreft hun invloed op de punten 1° C tot 6° C.

Een groot aantal situaties die voorkomen bij archeologische werkzaamheden zijn in deze regels (wettelijk) vastgelegd. Deze maatregelen verplichten werkgevers om voorzorgen te nemen voor je veiligheid en je gezondheid door risico’s zoveel mogelijk te voorkomen (veiligheidsvoorschriften), te zorgen voor collectieve bescherming (veiligheidskledij) en jou als werknemer hierover te informeren (veiligheidscursussen).

Wie meer wil weten over veiligheidsregels op het werk kan terecht bij ARAB (Algemeen Reglement voor Arbeidsbescherming), het geheel van technische en organisatorische maatregelen die als doel hebben arbeidsongevallen en beroepsziekten te voorkomen.

De bouwsector heeft ook een eigen preventie-instituut, namelijk NAVB (Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf). Op hun website vind je algemene wetten en regels over hygiëne en veiligheid die voor alle werknemers van toepassing zijn. Deze instelling is enkel verbonden aan het paritair comité 124 (bouwsector).

Een aantal belangrijke aandachtspunten zetten we even op een rij

• Veiligheidskledij
• Graafwerken
• Omgaan met munitie
• EHBO

Veiligheidskledij

Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM genoemd), waaronder beschermkledij, dienen om je te beschermen tegen een specifiek risico voor je veiligheid of gezondheid. Opgelet: veiligheidskledij mag niet worden verward met werkkledij! De wetgeving hieromtrent vind je op deze website.

Als archeoloog ben je verplicht veiligheidsschoenen te dragen op de werf, die voorzien worden door de werkgever. Wanneer je dicht bij een graafkraan werkt of in de diepte, dien je een fluohesje en een helm te dragen.

Graafwerken

Er zijn ook specifieke regels voor graafwerken. Zo moet men elke grondinzakking voorkomen. Indien een gegraven kuil te diep wordt (vanaf 1,20 m), moet deze getrapt of met een talud worden aangelegd. Meer informatie over de hellingsgraad van het talud vind je hier.

Alle gevaarlijke putten of coupes dienen ook steeds te worden afgezet.
Begin ook nooit te graven zonder dat je weet hebt waar zich nutsleidingen bevinden en of deze al dan niet operationeel zijn. Hiervoor consulteer je best het KLIP (Kabel- en Leidinginformatieportaal).

Bij het opgraven van een waterput heeft de veiligheid van alle medewerkers en eventuele bezoekers prioriteit! Zorg dus voor helmen als er met een kraan wordt gewerkt, en voorzie te allen tijde een evacuatieroute uit de kuil.

Omgaan met munitie

Voor het omgaan met munitie is weinig wettelijk vastgelegd. Hier verwijzen we onder andere naar de website van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk. Daar vinden we volgende aanbevelingen bij het aantreffen van (wereldoorlog)munitie terug:

• Geen verdere manipulatie van de munitie
• Werken onmiddellijk stoppen
• Politie verwittigen (bel 112)
• Evacuatie van de site en evacuatie loodrecht op de windrichting als een vreemde geur of rook waarneembaar is
• Onthoud de juiste ligplaats en baken af met materiaal dat van op ruime afstand herkenbaar is
• Verwittig al het aanwezige personeel en eventuele derden op de bouwplaats
• Sluit de toegang tot de vindplaats af
• Wacht op de aankomst van politie en/of hulpdiensten

Een interessant document over omgaan met explosieven werd uitgegeven door het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW): Praktische Leidraad voor preventief opsporen en ruimen van niet ontplofte conventionele en toxische explosieven in de ondergrond en de waterbodems. Download hier de pdf.

EHBO

Het Koninklijk Besluit van 15 december 2010 (betreffende de eerste hulp die verstrekt wordt aan werknemers die het slachtoffer worden van een ongeval of onwel worden) vermeldt de regels met betrekking tot EHBO op de werkvloer.
Je werkgever is verplicht om een interne of externe dienst voor preventie en bescherming op het werk te voorzien. Deze ‘dienst’ kan ook bestaan uit enkele collega’s die een basiscursus EHBO hebben gevolgd. Let wel: deze cursus moet indien nodig worden herhaald.

Daarnaast moet in elk bedrijf een preventieadviseur-arbeidsgeneesheer in dienst zijn die de risico’s bij de activiteiten binnen het bedrijf analyseert en de eerste hulp bij ongevallen organiseert. Voor bedrijven met minder dan 20 personen is dit vaak de zaakvoerder zelf. Meer over interne dienst voor preventie en bescherming op het werk vind je hier.

Werkkledij

In het Koninklijk Besluit van 6 juli 2004 betreffende de werkkledij (B.S. 3.8.2004) wordt duidelijk vermeld dat iedere werknemer die tijdens het uitoefenen van zijn dienst zijn kleren vuil maakt recht heeft op werkkledij. Het gaat specifiek om een overall, een pak bestaande uit een broek en een jas of windpak, of een kiel of stofjas. Deze kledij staat los van de veiligheidskledij waar je ook recht op hebt.

Je bent verplicht je werkkledij te dragen tenzij je specifieke taken daar niet om vragen en je activiteiten niet bevuilend zijn.

Je werkgever moet de kledij kosteloos ter beschikking stellen, maar blijft eigenaar van de kledij. Het is eveneens verboden een waarborg te vragen voor de kledij. Hij kan eveneens instaan voor de reiniging en herstellingen en hernieuwingen op gepaste tijden. Je werkgever mag je geen premie of een vergoeding geven om je te belasten met dit onderhoud.

Werk je tijdelijk of via een interimcontract, dan werk je onder dezelfde arbeidsvoorwaarden als je collega’s en heb je eveneens recht op de nodige werkkledij.