< Terug naar Wegwijzer

Een paritair comité (PC) is een permanent overleg georganiseerd door de Belgische overheid tussen de werkgevers en werknemers binnen een bepaalde sector, met als opdracht:

• cao’s (collectieve arbeidsovereenkomsten) sluiten
• geschillen tussen werkgevers en werknemers oplossen
• advies geven aan de nationale arbeidsraad en aan de regering

Elke grote bedrijfstak of economische sector heeft zijn eigen paritair comité met daarin evenveel vertegenwoordigers uit de betrokken werkgevers- als werknemersorganisaties (vakbonden). In ons land zijn er meer dan 100 verschillende paritaire comités, met vaak nog eigen paritaire subcomités.

De meeste archeologen uit de private sector vallen onder paritair comité 200, dit is het aanvullende nationaal paritair comité voor de bedienden (ANPCB). Wie een interimcontract heeft valt onder een ander paritair comité, met name paritair comité 322. Dit is het PC voor uitzendarbeid en de erkende ondernemingen die buurtwerken of -diensten leveren.

Elk bedrijf valt onder een bepaald paritair comité. Het is zeer belangrijk als werkgever om te weten welke regels je moet volgen. Heel wat regels worden vastgelegd op het niveau van het PC, zoals o.m. barema’s, minimumlonen, arbeidsduur, vorming, … Ook als werknemer is het belangrijk jouw paritair comité te kennen en dus te weten waar je recht op hebt. Twijfel je aan jouw paritair comité? Kijk het na op je loonfiche!

Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) handelt over akkoorden die bindend zijn voor een hele sector. De akkoorden worden vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst tussen één of meerdere werkgevers of werkgeversorganisatie(s) met één of meerdere werknemersorganisaties. In deze overeenkomst worden afspraken gemaakt in verband met arbeidsvoorwaarden, zoals arbeidsduur, loonschalen, ontslagregelingen, … Alle cao’s zijn ondergeschikt aan de arbeidswetgeving vastgelegd in het Belgisch wetboek.

In België bestaan drie soorten cao’s:
(1) Intersectorale cao’s: de arbeidsovereenkomsten die hier worden gesloten zijn geldig voor de volledige nationale economie of een aantal sectoren samen.
(2) Sectorale cao’s: de arbeidsovereenkomsten zijn geldig voor één bepaalde sector of paritair comité of paritair subcomité (indien verschillende sectoren onder hetzelfde PC vallen en de overeenkomst slechts voor één sector geldig is).
(3) ondernemings-cao: dit zijn cao’s die afgesloten worden buiten een paritair comité heen tussen één of meerdere vakorganisaties en één of meerdere werkgevers.

Een werkgever is in het algemeen gebonden aan een cao wanneer:

• hij die zelf sluit of
• hij aangesloten is bij een organisatie die de overeenkomst sluit
• hij lid wordt van een dergelijke organisatie of
• hij hoort tot het toepassingsgebied van een algemeen verbindend verklaarde cao

Een vakbond wordt ook vakvereniging, werknemersvereniging, vakorganisatie of syndicaat genoemd. Het gaat om een organisatie die de belangen van de aangesloten werknemers behartigt. In België zijn er drie grote organisaties (ABVV, ACV en ACLVB) met daarnaast nog enkele kleinere, meer specifieke vakbonden. De vakbonden onderhandelen met de werkgeversorganisaties over cao’s.

Een werkgeversvereniging behartigt de belangen van en verleent diensten aan de aangesloten werkgevers. Belangrijke werkgeversorganisaties in België zijn Voka, Agoria en Unizo.

In 2008 werd een werkgeversorganisatie opgericht om de belangen van de Vlaamse ondernemers in de archeologie (VONA) te behartigen. Heden zijn 27 bedrijven met activiteiten in de archeologische sector bij VONA aangesloten.